- Галоўная
- Інфармацыя
- Адзіныя дні здароўя
- Сусветны дзень без тытуню
- Галоўная
- Інфармацыя
- Адзіныя дні здароўя
- Сусветны дзень без тытуню
Сусветны дзень без тытуню
31 траўня

Штогод 31 мая Сусветная арганізацыя аховы здароўя (СААЗ) і яе партнёры адзначаюць Сусветны дзень без тытуню (ВДБТ), прыцягваючы ўвагу грамадства да рызык для здароўя, звязаных з ужываннем тытуню, і заклікаючы праводзіць эфектыўную палітыку па змяншэнні маштабаў спажывання тытуню.
Тэма Сусветнага дня без тытуню 2017 г. - "Тытунь - пагроза для развіцця".
Барацьба з тытунем спрыяе здароўю і развіццю.
СААЗ заклікае краіны надаваць першараднае значэнне актывізацыі мер, накіраваных на скарачэнне спажывання тытунёвых вырабаў. Паспяховыя вынікі гэтай работы прыносяць карысць усім краінам перш за ўсё за кошт абароны грамадзян ад шкодных наступстваў ужывання тытуню і зніжэння эканамічных страт для нацыянальнай эканомікі.
Адной з глабальных задач у галіне ўстойлівага развіцця з'яўляецца памяншэнне да 2030 г. на траціну заўчаснай смяротнасці ад неінфекцыйных захворванняў (НІЗ), уключаючы сардэчна-сасудзістыя, анкалагічныя захворванні і хранічную абструктыўную хваробу лёгкіх. Дужанне з тытунем з'яўляецца адной з найбольш эфектыўных мер для дасягнення гэтай мэты. У сувязі з гэтым, у краінах, якія ратыфікавалі Рамачную канвенцыю СААЗ па барацьбе супраць тытуню (РКБТ СААЗ), яе рэалізацыі надаецца асаблівая ўвага.
Барацьба супраць тытуню спрыяе дасягненню іншых глабальных мэт.
Апроч выратавання жыццяў і ўмацаванні здароўя, комплексныя меры, накіраваныя на скарачэнне спажывання тытунёвых вырабаў і абмежаванне ўздзеяння тытунёвага дыму на якія не паляць, скарачаюць неспрыяльныя наступствы вытворчасці, гандлю і спажыванні тытуню.
Барацьба супраць тытуню можа садзейнічаць эканамічнаму росту, а таксама супрацьдзейнічаць змяненню клімату. Павышэнне падаткаабкладання тытунёвых вырабаў можа таксама служыць інтарэсам дзяржаўных праграм у сферы развіцця.
Актывізаваць намаганні па барацьбе супраць тытуню могуць не толькі ўрады: людзі могуць уносіць свой асабісты ўклад у стварэнне ўстойлівага свету без тытуню. Людзі могуць прыняць на сябе абавязацельства ніколі не ўжываць тытунёвыя вырабы. Тыя, хто ўжо выкарыстоўвае тытунь, могуць адмовіцца ад гэтай звычкі або звярнуцца па адпаведную дапамогу, што таксама захавае іх здароўе, і абароніць людзей, якія падвяргаюцца пасіўнаму курэнню. Грошы, не выдаткаваныя на тытунь, могуць, у сваю чаргу, накіроўвацца на важныя мэты, у тым ліку на ахову здароўя, адукацыю, набыццё прадуктаў для здаровага харчавання і інш.
Факты аб тытуні.
Штогод у выніку ўжывання тытуню памірае каля 6 мільёнаў чалавек, і калі не актывізаваць намаганні, то, паводле прагнозаў, да 2030 г. гэты паказчык перавысіць 8 мільёнаў чалавек за год. Спажыванне тытуню ўяўляе сабой пагрозу для любога чалавека, незалежна ад яго полу, узросту, расы, культуры ці адукацыі. Яно цягне за сабой пакуты, хваробы і смерць, руйнуючы сем'і і нацыянальную эканоміку.
- Ужыванне тытуню абыходзіцца ў вялізную суму для нацыянальнай эканомікі, з улікам павышаных расходаў на ахову здароўя і зніжэння прадукцыйнасці работы. Каля 80 працэнтаў выпадкаў заўчаснай смерці ў выніку ўжывання тытуню прыпадае на краіны з нізкім і сярэднім узроўнем даходу.
- Тытунёвая прамысловасць выпрацоўвае больш за 2 мільёны тон цвёрдых адходаў.
- РКБТ СААЗ вызначае комплекс мер, накіраваных на супрацьдзеянне спажывання тытуню ва ўсім свеце. РКБТ СААЗ уяўляе сабой міжнародную дамову са 180 Бакамі (179 краін і Еўрапейскі саюз). На сённяшні дзень больш за палову краін свету, дзе пражывае амаль 40% сусветнага насельніцтва (2,8 мільярда чалавек), ажыццявілі хаця б адну з найбольш эфектыўных мер РКБТ СААЗ на самым высокім узроўні.
- Павышэнне падаткаў на цыгарэты на 1 дол. ЗША ва ўсім свеце прынясе дадаткова 190 мільярдаў дол. ЗША на мэты развіцця. Высокія падатковыя стаўкі на тытунёвыя вырабы садзейнічаюць павышэнню дзяржаўных даходаў, скарачаюць попыт на тытунь і з'яўляюцца важнай крыніцай паступленняў для фінансавання дзейнасці ў галіне развіцця.
Сусветны дзень без тытуню 2017 г. мае наступныя мэты:
- Падкрэсліць узаемасувязь паміж ужываннем тытунёвых вырабаў, барацьбой супраць тытуню і ўстойлівым развіццём.
- Аказаць падтрымку дзяржавам і грамадзянскай супольнасці ў справе барацьбы з умяшаннем тытунёвай прамысловасці ў палітычныя працэсы, што, у сваю чаргу, будзе садзейнічаць прыняццю больш рашучых мер па барацьбе супраць тытуню на нацыянальным узроўні.
- Стымуляваць больш шырокі ўдзел грамадскасці ў нацыянальных, рэгіянальных і глабальных намаганнях па распрацоўцы і ажыццяўленні стратэгій і планаў па барацьбе супраць тытуню.
- Паказаць, як асобныя людзі могуць унесці свой уклад у стварэнне ўстойлівага свету без тытуню шляхам прыняцця на сябе абавязацельства ніколі не ўжываць тытунёвыя вырабы або адмовы ад гэтай звычкі.
У нашай краіне праводзіцца шэраг мерапрыемстваў, якія ахопліваюць розныя аспекты антытытунёвай дзейнасці, што ажыццяўляюцца ў развіцці РКБТ СААЗ і ў рамках рэалізацыі дзяржаўнай праграмы "Здароўе народа і дэмаграфічная бяспека Рэспублікі Беларусь" на 2016-2020гг.
Абарона ад уздзеяння тытунёвага дыму.
У краіне забаронена курэнне (спажыванне) тытунёвых вырабаў, за выключэннем месцаў, спецыяльна прызначаных для гэтай мэты: ва ўстановах аховы здароўя, культуры, адукацыі, спорту, на аб'ектах гандлю і бытавога абслугоўвання насельніцтва; на шэрагу аб'ектаў грамадскага харчавання; у памяшканнях органаў дзяржкіравання, мясцовых выканаўчых і распарадчых органаў, арганізацый; на ўсіх відах вакзалаў, у аэрапортах, падземных пераходах, на станцыях метрапалітэна; ва ўсіх відах грамадскага транспарту і інш. (Дэкрэт Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 17 снежня 2002 г. № 28 "Аб дзяржаўным рэгуляванні вытворчасці, абароту і спажывання тытунёвай сыравіны і тытунёвых вырабаў"). Цяпер ажыццяўляецца работа над праектам Дэкрэта Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь "Аб дзяржаўным рэгуляванні вытворчасці, абароту і спажывання тытунёвай сыравіны і тытунёвых вырабаў, абароту і выкарыстання электронных сістэм курэння, вадкасцей для электронных сістэм курэння" (праект Дэкрэта). Праектам Дэкрэта вызначана далейшае ўзмацненне жорсткасці патрабаванняў да продажу і абмежавання курэння тытунёвых вырабаў: прапануецца падзяліць месцы, у якіх забараняецца курэнне, на дзве катэгорыі - месцы, у якіх поўнасцю забаронена курэнне, і месцы, у якіх курэнне забаронена, за выключэннем месцаў, спецыяльна прызначаных для гэтай мэты; забараніць курэнне ў аўтамабілях і памяшканнях, калі ў іх прысутнічаюць дзеці ва ўзросце да 14 гадоў. Таксама ўводзяцца абмежаванні ў частцы рэкламы, продажы і выкарыстанні электронных сістэм курэння.
Праводзіцца работа па стварэнню тэрыторый, свабодных ад курэння (паркі, скверы, месцы адпачынку, гасцініцы, кафэ, рэстараны, прыпынкі грамадскага транспарту і іншыя).
Коштавыя і падатковыя меры па скарачэнні попыту на тытунь.
Па ініцыятыве Міністэрства аховы здароўя Рэспублікі Беларусь, у мэтах рэалізацыі РКБТ СААЗ у краіне рэгулярна падвышаюцца кошты на тытунёвыя вырабы.
Рэгуляванне пакавання і маркіроўкі тытунёвых вырабаў; рэгуляванне саставу тытунёвых вырабаў.
Вызначаны патрабаванні да ўпакоўкі і маркіроўкі тытунёвых вырабаў у адпаведнасці з патрабаваннямі міжнародных норм.
Новыя патрабаванні вызначаны тэхнічным рэгламентам на тытунёвую прадукцыю (Тэхнічны рэгламент Мытнага саюза "Тэхнічны рэгламент на тытунёвую прадукцыю", які ўступіў у сілу ў маі 2016 года).
Забарона на продаж тытунёвых вырабаў непаўналетнім і непаўналетнімі.
Дэкрэтам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 17 снежня 2002 г. № 28 "Аб дзяржаўным рэгуляванні вытворчасці, абароту і спажывання тытунёвай сыравіны і тытунёвых вырабаў" забаронены продаж тытунёвых вырабаў асобам да 18 гадоў, не дапускаецца рознічны гандаль тытунёвымі вырабамі ў вучэбных, лячэбных, дзіцячых культур. відовішчных і выхаваўчых установах; ва ўстановах аховы здароўя, культуры, адукацыі, спорту і інш.
Забаронена адкрытая выкладка тытунёвых вырабаў на аб'ектах гандлю, а таксама выпуск нетытунёвай прадукцыі, якая па вонкавым выглядзе нагадвае тытунёвыя вырабы.
Асвета і інфармаванне насельніцтва.
Праводзіцца пастаянная інфармацыйна-адукацыйная работа з насельніцтвам на масавым, групавым і індывідуальным узроўнях.
Адным з асноўных кіруючых прынцыпаў дзейнасці па прафілактыцы тытунекурэння, каардынацыю якой ажыццяўляе Міністэрства аховы здароўя, з'яўляецца фарміраванне ў грамадстве нецярпімых адносін да курэння. Арганізавана шырокая інфармацыйна-адукацыйная дзейнасць па прафілактыцы тытунекурэння, у ажыццяўленні якой усё большую актыўнасць праяўляе моладзь. Штогод праводзяцца Адзіныя дні здароўя (Сусветны дзень без тытуню, Сусветны дзень некурэння, Сусветны дзень здароўя і г.д.), святы, акцыі.
Адным з важных напрамкаў работы па фарміраванні здаровага ладу жыцця з'яўляецца стварэнне і дэманстрацыя сацыяльнай рэкламы, у тым ліку і па пытаннях прафілактыкі тытунекурэння.
Праведзеная работа дае станоўчыя вынікі: паводле даных сацдаследаванняў назіраецца зніжэнне колькасці курцоў да 27,9 працэнта (з 30,6 працэнта ў 2010 годзе), што ніжэй за паказчык распаўсюджанасці тытунекурэння ў еўрапейскім рэгіёне.
Аднак колькасць курцоў яшчэ дастаткова высока - кураць 43% мужчын і 15,6% жанчын. У краіне праблемай, якая патрабуе вырашэння, з'яўляецца і значнае распаўсюджванне пасіўнага курэння - каля паловы насельніцтва падвяргаюцца шкоднаму ўздзеянню другаснага тытунёвага дыму.
Гэта сведчыць аб неабходнасці прадаўжаць работу ў гэтым напрамку.
Цяпер у нашай краіне праводзіцца актыўная работа ў рамках Еўрапейскай стратэгіі прафілактыкі і барацьбы з неінфекцыйнымі захворваннямі. Стаіць задача зніжэння ўплыву ўсіх асноўных фактараў рызыкі неінфекцыйных захворванняў, адным з якіх і з'яўляецца тытунекурэнне. Стаіць задача зніжэння распаўсюджанасці спажывання тытуню сярод асоб ва ўзросце ад 16 гадоў да 24,5 працэнта. Гэтая мэта можа быць дасягнута шляхам рэалізацыі комплексу мер з улікам міжнароднага досведу і рэкамендацый РКБТ СААЗ.
Матэрыял падрыхтаваны загадчыцай аддзела грамадскага здароўя ДУ "Рэспубліканскі цэнтр гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя" Вольгай Уладзіміраўнай Бартман. Пры падрыхтоўцы выкарыстана інфармацыя СААЗ.