Сусветны дзень барацьбы супраць дыябету

14 лістапада

diabeta-diena-ru.jpg

Сусветны дзень дыябету адзначаецца 14 лістапада ў дзень нараджэння першаадкрывальніка інсуліну канадскага вучонага Фрэдэрыка Банцінга, які сумесна з іншымі вучонымі быў удастоены ў 1923 годзе Нобелеўскай прэміі. З адкрыццём інсуліну наступіла новая эра ў гісторыі эндакрыналогіі, паколькі ўдалося знайсці лекі ад раней невылечнай хваробы і выратаваць жыццё сотням мільёнаў людзей.

Рост распаўсюджанасці цукровага дыябету ўяўляе сабой рэальную пагрозу ва ўсім свеце. Па наяўных дадзеных, на цукровы дыябет пакутуе больш за 422 мільёны пацыентаў ва ўсім свеце, з іх больш за 199 мільёнаў жанчын. Па прагнозах, да 2040 года колькасць жанчын з дыябетам узрасце да 313 мільёнаў. Дзве з пяці жанчын з дыябетам (больш за 60 мільёнаў) маюць рэпрадуктыўны ўзрост. Дыябет з'яўляецца дзявятай вядучай прычынай смяротнасці жанчын ва ўсім свеце, штогод паміраюць ад дыябету 2,1 мільёна жанчын. Жанчыны з цукровым дыябетам 2 тыпу амаль у 10 разоў часцей пакутуюць іБС. Жанчыны з дыябетам 1 тыпу маюць павышаную рызыку ранняга выкідка або нараджэння дзіцяці з заганамі развіцця. Менавіта таму ў 2017 годзе па ініцыятыве Сусветнай арганізацыі аховы здароўя і Міжнароднай Дыябетычнай Федэрацыі тэмай Сусветнага дня дыябету стане "Жанчыны і дыябет - наша права на здаровую будучыню". Міжнародная Дыябетычная Федэрацыя выступіла ініцыятарам правядзення дыябетычнай супольнасцю сусветнай кампаніі, накіраванай на тое, каб усе сябры ААН звярнулі ўвагу на праблему цукровага дыябету ў жанчын, на спецыфічныя патрэбы цяжарных і дзяўчынак-падлеткаў.

У Рэспубліцы Беларусь на канец 2016 года зарэгістравана 303 322 пацыенты з цукровым дыябетам (65% жаночага полу), з іх 18 550 пакутуюць на дыябет 1 тыпу, уключаючы 2 095 дзяцей. За апошнія 20 гадоў адзначаецца рост хворых на цукровы дыябет у 2,8 разы, пры гэтым першаснае захворванне з 1995 па 2016 г. вырасла ў 4,4 разы - з 69,6% 000 да 312,72% 000. Улічваючы значны рост пацыентаў з цукровым дыябетам 2 тыпу, назіранне да прызначэння ім інсулінатэрапіі ў цяперашні час ажыццяўляецца лекарамі-тэрапеўтамі ўчастковымі (урачамі агульнай практыкі) у адпаведнасці з пастановай Міністэрства аховы здароўя Рэспубліцы Беларусь ад 12.08.2016 г. №96 «Аб зацвярджэнні Інструкцыі аб парадку правядзення дыспансерызацыі».

На падставе існуючай нарматыўна-прававой базы пацыенты з цукровым дыябетам - грамадзяне нашай краіны, забяспечваюцца інсулінам і таблеціраванымі глюкозазніжальнымі лекавымі сродкамі бясплатна за кошт сродкаў рэспубліканскага (інсуліны) і мясцовага (таблетаваныя прэпараты) бюджэтаў. Вызначэнне патрэбнасці ў інсулінах і іншых лекавых сродках для лячэння цукровага дыябету, а таксама маніторынг ускладненняў захворвання ажыццяўляецца з улікам даных рэспубліканскага рэгістра "Цукровы дыябет". Пацыенты з цукровым дыябетам забяспечваюцца дзяржавай сродкамі ўвядзення інсуліну і самакантролю ўзроўню глюкозы ў крыві (тэст-палоскі, глюкометры).

У Рэспубліцы Беларусь генна-інжынерныя інсуліны айчыннай вытворчасці забяспечваюць патрэбнасць пацыентаў на 88,6 працэнта. Загадам Міністэрства аховы здароўя Рэспублікі Беларусь ад 16.10.2017 г. №1196 пашыраны паказанні для назначэння аналагаў інсуліну, у тым ліку айчыннай вытворчасці (Гларгін). Дадаткова аналагі інсуліну атрымаюць пацыенты з цукровым дыябетам 2 тыпу, якія перанеслі інфаркт міякарда або інфаркт мозгу, а таксама пацыенты з цукровым дыябетам 1 тыпу з выяўленымі стадыямі хранічных ускладненняў.

У рамках рэалізацыі Нацыянальнай праграмы Дэмаграфічнай бяспекі праведзена аснашчэнне ўсіх абласных эндакрыналагічных дыспансераў (аддзяленняў) сістэмамі працяглага манітарыравання ўзроўню глікеміі (CGMS).

У Рэспубліцы Беларусь актыўна ўкараняецца метад помпавай інсулінтэрпіі для дзяцей з цукровым дыябетам, пацыентаў з цукровым дыябетам 1 тыпу працаздольнага ўзросту, а таксама цяжарных з цукровым дыябетам 1 тыпу.

Для лячэнні трафічных язваў у пацыентаў з цукровым дыябетам актыўна ўжываецца чалавечы рэкамбінантныя эпідэрмальныя фактар ​​росту Эберпрот-П, створаны з дапамогай метадаў геннай інжынерыі на вытворчасці "Manufacturer Center for Genetic Engineering and Biotechnology", Куба.

Павелічэнне працягласці жыцця і зніжэнне смяротнасці пацыентаў з цукровым дыябетам у нашай краіне - вынік укаранення комплекснага падыходу ў арганізацыі медыцынскай дапамогі насельніцтву рэспублікі. Адным з важных напрамкаў сучаснай дыябеталогіі ў нашай рэспубліцы з'яўляецца навучанне ў "Школе дыябету". У Рэспубліцы Беларусь функцыянуюць 229 стацыянарных і амбулаторных "Школ дыябету", у якіх штогод па ўніфікаванай праграме, зацверджанай Міністэрствам аховы здароўя, праходзіць навучанне каля 50 тысяч пацыентаў. Сістэма навучання ў Рэспубліцы Беларусь, якая сфарміравалася з пачатку 90-х гадоў мінулага стагоддзя, атрымала высокую ацэнку Сусветнай арганізацыі аховы здароўя і Міжнароднай федэрацыі дыябету і рэкамендавана як прыклад для дзяржаў еўрапейскага рэгіёну.

У выніку мер, што прымаюцца на дзяржаўным узроўні, адзначаецца станоўчая дынаміка шэрагу дэмаграфічных паказчыкаў. Так, паводле звестак рэспубліканскага рэгістра "Цукровы дыябет" за ўвесь перыяд існавання базы даных (2007-2016 гг.) сярэдні ўзрост на момант смерці (сярэдняя працягласць жыцця) у пацыентаў з цукровым дыябетам 2 тыпу склаў пры СД 2 тыпу - 72,8 года. (У мужчын 70,0 гадоў, у жанчын - 74,6 года), што вышэй за агульнапапуляцыйных паказчыкаў. Лятальнасць пацыентаў з СД за апошнія 10 гадоў знізілася ў 1,4 разы: з 4,7 да 3,3 на 100 пацыентаў.

Сярод прыярытэтных напрамкаў у развіцці дыябеталагічнай дапамогі Рэспублікі Беларусь - паляпшэнне пераемнасці ў рабоце з сумежнымі спецыялістамі (тэрапеўтамі, педыятрамі, урачамі агульнай практыкі), інфармаванне шырокіх слаёў насельніцтва аб фактарах рызыкі, магчымасцях прафілактыкі і ранняга выяўлення захворвання, дыягностыкі і прафілактыкі хранічных пацыентаў да самакантролю ў рамках сістэмнага навучання ў "Школе дыябету", выкарыстанне сучасных медыцынскіх тэхналогій у дыягностыцы, лячэнні і назіранні пацыентаў.

Галоўны пазаштатны эндакрынолаг

Міністэрствы аховы здароўя     В.У. Валуевіч                       

Галоўны пазаштатны дзіцячы эндакрынолаг

Министерства здравоохранения     А.В. Солнцева