Сусветны дзень здароўя

07 красавіка

Сусветны дзень здароўя, які адзначаецца кожны год 7 красавіка ў дзень заснавання СААЗ, з'яўляецца ўнікальнай магчымасцю мабілізаваць дзеянні ў адносінах да якой-небудзь тэмы ў галіне аховы здароўя, якая хвалюе людзей ва ўсім свеце.

Ад дэпрэсіі пакутуюць людзі ўсіх узростаў, усіх катэгорый насельніцтва і ва ўсіх краінах. Дэпрэсія прычыняе псіхічныя пакуты, негатыўна адбіваецца на здольнасці чалавека выконваць нават самыя простыя паўсядзённыя задачы і часам можа мець катастрафічныя наступствы для ўзаемаадносін чалавека з блізкімі і сябрамі, а таксама здольнасці чалавека зарабляць сабе на жыццё. У крайніх выпадках дэпрэсія можа прывесці да самагубства - на сёння другі вядучай прычынай смерці сярод людзей ва ўзросце 15-29 гадоў.

Тым не менш, дэпрэсія паддаецца прафілактыцы і лячэнню. Больш глыбокае разуменне таго, што сабой уяўляе дэпрэсія і як яе можна прадухіліць ці вылечыць, дапаможа развеяць негатыўныя стэрэатыпы, злучаныя з гэтым захворваннем, і падштурхнуць большую колькасць людзей да таго, каб звярнуцца за дапамогай.

Дэпрэсія з'яўляецца адным з распаўсюджаных псіхічных расстройстваў, для якога характэрны засмучэнне, страта інтарэсаў або жаданняў, пачуццё віны або нізкая самаацэнка, парушэнні сну або апетыту, пачуццё стомленасці і дрэнная канцэнтрацыя. Часам людзі з дэпрэсіяй маюць таксама няяўна выяўленыя фізічныя сімптомы. Гэтыя праблемы могуць быць працяглымі або паўтаральнымі, якія аказваюць значнае ўздзеянне на здольнасць чалавека выконваць свае функцыі на працы ці ў школе і яго здольнасць спраўляцца са сваімі паўсядзённымі абавязкамі. Пры лёгкай форме дэпрэсію можна лячыць без лекаў, але пры ўмеранай ці цяжкай форме людзям можа запатрабавацца медыкаментознае лячэнне і гутарковая тэрапія з больш кваліфікаванымі адмыслоўцамі.

Дэпрэсія - гэта засмучэнне, якое могуць з упэўненасцю дыягнаставаць і лячыць работнікі першаснай медыка-санітарнай дапамогі, якія не з'яўляюцца спецыялістамі ў галіне псіхічнага здароўя.

30 сакавіка 2017 г. на нарадзе СААЗ у г. Жэнева было заяўлена, што дэпрэсія з'яўляецца асноўнай прычынай дрэннага стану здароўя і інваліднасці ва ўсім свеце. Па апошніх ацэнках Сусветнай арганізацыі аховы здароўя, на сённяшні дзень больш за 300 мільёнаў чалавек у свеце жывуць з дэпрэсіяй, што азначае рост больш як на 18% за перыяд з 2005 па 2015 гады. З-за адсутнасці падтрымкі і асцярог стыгматызацыі многія людзі з псіхічнымі расстройствамі не звяртаюцца за лячэннем, неабходным для таго, каб яны маглі жыць здаровым і прадуктыўным жыццём.

Новыя адзнакі выпушчаныя напярэдадні Сусветнага дня здароўя, які адзначаецца 7 красавіка і які з'яўляецца кульмінацыяй гадавой кампаніі СААЗ «Дэпрэсія: давай пагаворым». Гэтая кампанія накіравана на тое, каб большая колькасць людзей з дэпрэсіяй паўсюль у свеце звярталася па медыцынскую дапамогу і атрымлівала яе.

Як адзначыла Генеральны дырэктар Сусветнай арганізацыі аховы здароўя д-р Маргарэт Чэн, "Гэтыя новыя дадзеныя служаць сігналам для ўсіх краін, якія прымушаюць іх зноў задумацца над падыходамі да аховы псіхічнага здароўя і неадкладным вырашэннем гэтай праблемы ў той меры, у якой яна гэтага заслугоўвае".

Адным з першых крокаў з'яўляецца прыняцце мер у дачыненні да забабонаў і дыскрымінацыі. «Стыгматызацыя, якая працягваецца, звязаная з псіхічнымі хваробамі, паслужыла падставай для рашэння назваць нашу кампанію «Дэпрэсія: давай пагаворым», - заявіў д-р Шэкхар Саксен (Shekhar Saxena), дырэктар Дэпартамента СААЗ па пытаннях псіхічнага здароўя і таксікаманіі. – Для чалавека, які жыве з дэпрэсіяй, размова з тым, каму ён давярае, часта можа стаць першым крокам на шляху да лячэння і акрыяння».

Неабходна таксама пашыраць інвестыцыі. У многіх краінах людзі з расстройствамі псіхічнага здароўя калі і атрымліваюць нейкую падтрымку, то вельмі нязначную. Нават у краінах з высокім узроўнем даходу каля 50% людзей з дэпрэсіяй не атрымліваюць лячэнні. У сярэднім, з дзяржаўных бюджэтаў аховы здароўя ў ахову псіхічнага здароўя інвестуецца толькі 3% - ад менш за 1% у краінах з нізкім узроўнем даходу да 5% у краінах з высокім узроўнем даходу.

Бяздзейнасць абыходзіцца дорага. Па выніках праведзенага СААЗ даследаванні па падліку выдаткаў на лячэнне і вынікаў у дачыненні да здароўя ў 36 краінах з нізкім, сярэднім і высокім узроўнем даходаў на працягу 15 гадоў з 2016 па 2030 гг., нізкія ўзроўні прызнання і доступу да медыцынскай дапамогі ў адносінах да дэпрэсіі і іншага распаўсюджанага псіхічнага расстройствы, такога як трывожнае засмучэнне, прыводзіць да глабальных эканамічных страт, якія вымяраюцца ў адзін трыльён даляраў ЗША ў год. Гэтыя страты нясуць сем'і, працадаўцы і ўрады. Сем'і нясуць фінансавыя страты, калі людзі не могуць працаваць. Працадаўцы пакутуюць ад таго, што іх работнікі становяцца менш прадуктыўнымі і не здольнымі працаваць. Урады вымушаны павышаць расходы на ахову здароўя і сацыяльнае забеспячэнне.

СААЗ выявіла трывалыя сувязі паміж дэпрэсіяй і іншымі неінфекцыйнымі расстройствамі і захворваннямі. Дэпрэсія павышае рызыку развіцця расстройстваў, выкліканых ужываннем псіхаактыўных рэчываў, і такіх хвароб, як дыябет і хваробы сэрца; і наадварот, людзі з гэтымі парушэннямі здароўя падвяргаюцца падвышанай рызыцы развіцця дэпрэсіі.

Акрамя таго, дэпрэсія з'яўляецца важным фактарам рызыкі самагубства - з гэтай прычыны штогод абрываюцца сотні тысяч чалавечых жыццяў.

Па словах д-ра Саксен, «Лепшае разуменне дэпрэсіі і таго, як яе можна лячыць, вельмі важна, але гэта толькі пачатак. За гэтым павінна адбыцца ўстойлівае пашырэнне службаў па ахове псіхічнага здароўя, даступных для ўсіх людзей, нават з самых аддаленых раёнаў у свеце».

Дэпрэсія - гэта распаўсюджанае псіхічнае захворванне, для якога характэрны ўстойлівае засмучэнне і страта цікавасці да таго, што звычайна дастаўляе людзям задавальненне, якія суправаджаюцца няздольнасцю выконваць паўсядзённыя справы на працягу 14 або больш дзён.

Акрамя таго, для людзей з дэпрэсіяй звычайна характэрны некаторыя з наступных прыкмет: заняпад сіл, змена апетыту, больш ці менш працяглы сон, трывожны стан, зніжэнне канцэнтрацыі, нерашучасць, узбуджаны стан, пачуцці нікчэмнасці, віны ці безнадзейнасці, а таксама думкі аб прычыненні сабе шкоды ці самагубстве.