Прышчэпкі дзецям. Якія абавязковыя прышчэпкі і ў якія тэрміны трэба рабіць дзіцяці?

Аўтар: урач-неанатолаг (загадчык) аддзялення для нованароджаных дзяцей, вышэйшая кваліфікацыйная катэгорыя, Багдасарава В.К.

Поспехі і дасягненні імунапрафілактыкі ў 21 стагоддзі:

Дзякуючы эфектыўным праграмам вакцынацыі дзіцячага і дарослага насельніцтва адзначаецца значнае зніжэнне многіх інфекцыйных захворванняў у нашай краіне:

  • адсутнічаюць выпадкі поліяміеліту, які раней прыводзіў да развіцця уродстваў і інваліднасці;
  • захворванне краснухай знізілася ў 43 000 разоў (з 43 000 выпадкаў у 1997 годзе да 1 выпадку ў 2014 годзе);
  • захворванне на адзёр знізілася больш чым у 1 000 разоў (да 1967 года рэгістравалася каля 70 000 выпадкаў у год, у 2014 годзе - 64 выпадкі);
  • захворванне на дыфтэрыю – да 1957 года рэгістравалася 14 000 выпадкаў, з 2012 года выпадкаў не было;
  • захворванне на вірусны гепатыт В – у 14 разоў (з 1266 выпадкаў у 1998г. да 93 – у 2014 годзе);
  • захворванне слупняком - рэгістраваліся адзінкавыя спарадычныя выпадкі слупняка, з 2011 года выпадкаў не было.
ПЕРАЛІК ІНФЕКЦЫЙ, СУПРАЦЬ ЯКІХ ПРАВОДЗЯЦЦА ПРАФІЛАКТЫЧНЫЯ ПРЫШЧЭПКІГРУПЫ ФІЗІЧНЫХ АСОБ, ЯКІЯ ПАДЛЯГАЮЦЬ ПРАФІЛАКТЫЧНЫМ ПРЫШЧЭПКАМ, І ТЭРМІНЫ ПРАВЯДЗЕННЯ ПРАФІЛАКТЫЧНЫХ ПРЫШЧЭПАК
Вірусны гепатыт BНованароджаныя ў першыя 12 гадзін жыцця, дзеці ва ўзросце 2, 3, 4 месяцаў
ТуберкулёзНованароджаныя на 3-5-ы дзень жыцця
Дыфтэрыя, слупняк, коклюш, гемафільная інфекцыяДзеці ва ўзросце 2, 3, 4 месяцаў
Пнеўмакокавай інфекцыяДзеці ва ўзросце 2, 4 і 12 месяцаў, якія маюць адно з наступных захворванняў або станаў: 
     
імунадэфіцытныя станы; 
     
рэцыдывавальны востры гнойны сярэдні атыт (больш за 3 эпізодаў на працягу года);  
     
рэцыдывавальныя пнеўманіі; 
     
бронхалегечнай дісплазію, прыроджаныя заганы дыхальных шляхоў; 
     
заганы сэрца, якія патрабуюць гемадынамічнай карэкцыі і з узбагачэннем малога круга кровазвароту;
   
наяўнасць кахлеарнага імплантата або планаванне правядзення дадзенай аперацыі; 
     
цукровы дыябет; 
    
бранхіяльная астма;
Гемафільная інфекцыяДзеці, якія раней не атрымалі прафілактычныя прышчэпкі супраць гемафільнай інфекцыі, да дасягнення імі ўзросту 5, якія маюць адно з наступных захворванняў або станаў: 
     
хранічны гепатыт;
    
цыроз печані; 
     
хранічныя захворванні нырак, сэрцы і лёгкіх;
     
імунадэфіцытныя станы; 
     
мукавісцыдозу;
ПоліяміэлітДзеці ва ўзросце 2, 3, 4 месяцаў і 7 гадоў
Адзёр, эпідэмічны паратыт, краснухаДзеці ва ўзросце 12 месяцаў і 6 гадоў
Дыфтэрыя, слупняк, коклюшДзеці ва ўзросце 18 месяцаў
ГрыпДзеці ва ўзросце ад 6 месяцаў да 3 гадоў 
       
Дзеці ва ўзросце ад 3 гадоў і дарослыя з хранічнымі захворваннямі

Ці можна адмовіцца ад прышчэпак? Ці будуць наступствы пры афармленні ў дзіцячы садок ці пры абслугоўванні ў паліклініцы?

У адпаведнасці з артыкулам № 44 Закона Рэспублікі Беларусь "Аб ахове здароўя" неабходнай умовай правядзення прафілактычных прышчэпак з'яўляецца наяўнасць папярэдняй згоды пацыента (для непаўналетняга пацыента - яго бацькі або законнага прадстаўніка). Пацыент павінен быць азнаёмлены з прагназуемымі вынікамі і магчымымі рызыкамі.

Згода на правядзенне прафілактычных прышчэпак даецца вусна, таму што вакцынацыя, якая праводзіцца нутрацягліцава, падскурна ці ўнутрыскурна, адносіцца да пераліку простых медыцынскіх умяшанняў (пастанова Міністэрства аховы здароўя Рэспублікі Беларусь ад 31.05.2011г. № 49 "Аб устанаўленні пераліку простых медыцынскіх".

У адпаведнасці з артыкулам № 45 Закона Рэспублікі Беларусь "Аб ахове здароўя" пацыент мае права адмовіцца ад правядзення прафілактычных прышчэпак. Адмова афармляецца запісам у медыцынскай дакументацыі і падпісваецца пацыентам і які лечыць лекарам.

У выпадку адмовы ад прышчэпак, у адпаведнасці з заканадаўствам забарона на прыём у дзіцячы садок, школу або іншую дзіцячую ўстанову будзе неправамернай.

Ці ёсць супрацьпаказанні для таго, каб рабіць прышчэпкі?

Медыцынскія супрацьпаказанні да вакцынацыі могуць усталёўвацца як часовыя (да аднаго месяца) - у сувязі з вострай рэспіраторнай інфекцыяй, пры наяўнасці тэмпературы, так і працяглыя (ад 1 да 3 месяцаў) - пры наяўнасці абвастрэння некаторых хранічных захворванняў і пастаянныя (1 год і больш) - у сувязі супрацьпаказаннямі, устаноўленымі ў інструкцыі да прымянення вакцыны. Рашэнне аб устанаўленні або адмене часовага медыцынскага супрацьпаказанні прымае ўрач-педыятр (тэрапеўт). Рашэнне аб устанаўленні, прадаўжэнні або адмене працяглага і пастаяннага медыцынскага супрацьпаказання прымае імуналагічная камісія, якая зацвярджаецца загадам галоўнага ўрача арганізацыі аховы здароўя.

Супрацьпаказаннем (пастаянным) да ўсіх вакцынаў з'яўляецца ўскладненне на ўвядзенне папярэдняй дозы прэпарата (анафілактычны шок, які развіўся на працягу 24 гадзін пасля прышчэпкі, неадкладныя алергічныя рэакцыі, энцэфаліт або энцэфалапатыя, фебрильные курчы).

Вострыя інфекцыйныя і неінфекцыйныя захворванні, абвастрэнне хранічных захворванняў з'яўляюцца часовымі супрацьпаказаннямі для правядзення прышчэпак. Планавыя прышчэпкі праводзяць пасля знікнення вострых праяў захворвання і дасягненні поўнай або максімальнай магчымай рэмісіі, у тым ліку на фоне які падтрымлівае лячэння (акрамя імунасупрэсіўную).

Прышчэпкі па эпідэмічных сведчаннях могуць праводзіцца на фоне лёгкага плыні ВРВІ, Акі, у адсутнасці рэмісіі на фоне актыўнай тэрапіі па рашэнні лекара-педыятра (тэрапеўта). Падставай для прыняцця рашэння з'яўляецца супастаўленне рызыкі ўзнікнення інфекцыйнага захворвання і яго ўскладненняў, абвастрэнні хранічнага захворвання з рызыкай ускладненняў пасля вакцынацыі.

Дзецям, не прышчэпленым ва ўсталяваныя тэрміны ў сувязі з медыцынскімі супрацьпаказаннямі, прышчэпкі праводзяць па індывідуальнай схеме паводле рэкамендацый лекара-педыятра ці іншых адмыслоўцаў.

Пры ўзнікненні інфекцыйнага захворвання ў арганізаваным калектыве, хатнім агмені магчымасць правядзення імунізацыі кантактных асоб вызначаецца лекарам-эпідэміёлагам сумесна з лекарам-педыятрам.