1-я гарадская клінічная бальніца

14 кастрычніка ў беларускіх сем'ях традыцыйна адзначаюць Дзень маці – свята, да якога ніхто не можа застацца абыякавым, у якое віншуюць жанчын, якія сталі маці і дабіліся поспехаў у выхаванні дзяцей.

Дзень маці мае вялікае значэнне ва ўсталяванні больш цеснай сардэчнай сувязі паміж дзецьмі і маці, ва ўмацаванні інстытута сям'і і аб'ядноўвае ў адзіным парыве ўсіх тых, хто хоча падзякаваць маці і аддаць належнае за іх нястомную матчыну працу.

У гэты дзень з'яўляецца цудоўная магчымасць ацаніць важнасць ролі жанчыны як маці ў забеспячэнні дэмаграфічнай бяспекі і дабрабыце нашай краіны.

Стваральная роля маці, якія фармуюцца ёю пазітыўныя жыццёвыя арыенціры - гэта тыя асновы, без якіх немагчыма сямейнае шчасце.

Усе апошнія гады ў рэспубліцы прадаўжаецца ўдасканаленне заканадаўства з мэтай павышэння ўзроўню сацыяльнай і медыцынскай абароненасці правоў маці і дзіцяці, інтарэсаў сям'і.

Ахова здароўя жанчын і абарона мацярынства - адна з асноўных задач дзяржаўнай палітыкі, прыярытэт у ахове здароўя.

У Рэспубліцы Беларусь працуе сістэма абароны правоў жанчыны на ахову здароўя, гарантуецца даступнасць і забяспечваецца высокая якасць медыцынскай дапамогі, якая дасягнула агульнаеўрапейскага і міжнароднага ўзроўняў.

Інвестыцыі ў здароўе жанчын і дзяцей стабільныя і эфектыўныя.

Пачынаючы з 2003 г. у рэспубліцы павялічваецца нараджальнасць.

У 2016 годзе ў Беларусі нарадзілася 117779 дзяцей (2015 г. - 119028 нованароджаных). Паказчык нараджальнасці склаў 12,4 на 1000 насельніцтва (2000 г. - 9,4 ‰). Сучасны ўзровень нараджальнасці супастаўны з паказчыкамі шэрагу еўрапейскіх краін.

У 2016 годзе сярэдні ўзрост жанчыны пры нараджэнні дзіцяці склаў 28,9 года, у гарадской мясцовасці - 29,3 года, у сельскай мясцовасці - 27,7 года.

Расце колькасць нараджэнняў у жанчын ва ўзросце 40 - 44 гадоў. У маці гэтай узроставай групы ў 2016 годзе нарадзілася 2207 дзяцей, што ў 1,8 раза больш, чым у 2010 годзе.

Штогод, пачынаючы з 2007 года, больш за 100 тыс. жанчын становяцца маці. У 2016 годзе нарадзілася 117779, з іх 48,5 тысячы (41,2%) - першынцы.

Больш за палову нараджэнняў звязана з нараджэннем другога, трэцяга і наступных дзяцей. Так, доля дзяцей, народжаных другімі, у агульнай колькасці народжаных павялічылася з 36,1 працэнта ў 2010 годзе да 39,9 працэнта ў 2016 годзе, трэцімі і наступнымі - з 11,6 працэнта да 18,9 працэнта.

Цікавы той факт, што ў 2016 годзе ў параўнанні з папярэднімі гадамі павялічылася колькасць нараджэнняў двайнят.

Беларуская ахова здароўя, з'яўляючыся прыхільнікам сучаснага падыходу да вырашэння задач, накіраваных на ўдасканаленне медыцынскай дапамогі маці, ідзе па шляху мадэрнізацыі і тэхналагічных інавацый.

Канцэпцыя бяспечнага мацярынства, сфармуляваная ў 80-х гадах СААЗ, стала ў нашай краіне праграмай мацярынства.

Цяжарнай жанчыне гарантуецца медыцынская дапамога ў дзяржаўных арганізацыях аховы здароўя падчас і пасля родаў.

100% жанчын маюць доступ да дародавага і пасляродавага медыцынскага абслугоўвання.

Практычна 100% дзіцянараджэнняў адбываецца пры кваліфікаваным родадапамогі.

Зваротнасць цяжарных у жаночыя кансультацыі ў раннія тэрміны цяжарнасці складае 98%.

95% цяжарных праходзяць ультрагукавое абследаванне на выяўленне прыроджаных парокаў плёну ў тэрміне цяжарнасці да 12-ці тыдняў, 96% - у тэрміне цяжарнасці 12-22 тыдні. Біяхімічным скрынінгам ахоплены 31% цяжарных жанчын. Які праводзіцца ультрагукавы і біяхімічны скрынінг цяжарных дазволіў выявіць у 2016 г. 1757 выпадкаў прыроджаных парокаў развіцця плёну, 1003 цяжарнасці (57% ад колькасці дыягнаставаных прыроджаных анамалій у плёну) былі перапыненыя па медыка-генетычных паказаннях.

У Рэспубліцы Беларусь укаранёны рэкамендацыі СААЗ і ЮНІСЕФ па датэставаму і паслятэставаму кансультаванню. Усе жанчыны рэпрадуктыўнага ўзросту і кожная цяжарная жанчына маюць магчымасць атрымаць кансультацыйныя паслугі і прайсці тэсціраванне на ВІЧ у арганізацыях аховы здароўя і аддзелах прафілактыкі ВІЧ/СНІД цэнтраў гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя абласнога і рэспубліканскага ўзроўняў. Акрамя індывідуальных кансультацый на медычным прыёме, інфармаванне па пытаннях ВІЧ/СНІД праводзіцца падчас групавых заняткаў у «Школах маладой сям'і», а таксама праз даванне інфармацыйнай літаратуры.

Штогод на ВІЧ тэсціруецца ад 18,4 працэнта да 30 працэнтаў жанчын рэпрадуктыўнага ўзросту.

У мэтах прафілактыкі вертыкальнай перадачы ВІЧ-інфекцыі ад маці дзіцяці ўсім ВІЧ-інфіцыраваным цяжарным жанчынам прызначаецца прафілактычная антырэтравірусная тэрапія падчас цяжарнасці, родаў і пасляродавым перыядзе, а таксама дзецям, народжаным ад ВІЧ-інфіцыраваных маці ўпершыню 7-28 дзён.

Для элімінацыі вертыкальнай перадачы ВІЧ-інфекцыі ад маці дзіцяці і выпадкаў перадачы ВІЧ, звязаных з аказаннем медыцынскай дапамогі, усе дзеці (100%), народжаныя ВІЧ-інфіцыраванымі маці, забяспечваюцца малочнымі адаптаванымі сумесямі для штучнага гадавання. Ахоп АРВ-прафілактыкай цяжарных жанчын у 2016 годзе склаў 98,3% (2015 г. - 94,1%), нованароджаных - 99,4% (2015 г. - 96,9%).

Існуючая сістэма прафілактыкі перадачы ВІЧ ад маці дзіцяці даказала сваю эфектыўнасць. Рэспубліка Беларусь стала першай краінай у Еўрапейскім рэгіёне СААЗ, якая пацвердзіла ў 2016 годзе элімінацыю перадачы ВІЧ-інфекцыі і сіфілісу ад маці дзіцяці. Рызыка перадачы ВІЧ ад маці дзіцяці зніжана ў 19 разоў (з 26,9% у 2000 г. да 1,4% у 2016 г.).

Рэпрадуктыўнае здароўе жанчын у значнай меры залежыць ад агульнага стану здароўя. Стан саматычнага здароўя ўплывае на ход і вынікі цяжарнасці, а цяжарнасць, у сваю чаргу, ускладняе экстрагенітальнай захворванні.

Пачынаючы з 2001 г. спыніўся рост, і стабілізавалася захворванне цяжарных жанчын рэспублікі. У 2016 г. у сярэднім 70 жанчын з 100 мелі захворванне падчас цяжарнасці, якія зніжаюць якасць унутрычэраўнага развіцця плёну і прыводзяць да пагаршэння здароўя дзяцей (2000 г. - 78 жанчын з 100).

Вядучымі паталагічнымі станамі, якія ўскладняюць плынь цяжарнасці, з'яўляюцца анемія цяжарных, якой пакутуюць 22% цяжарных жанчын; пагроза датэрміновага перапынення цяжарнасці - 20,1%; захворванні мочапалавой сістэмы - 10,9%; дысфункцыя шчытападобнай залозы - 9,8%.

Высокі ўзровень захворвання цяжарных жанчын прывёў да зніжэння ўдзельнай вагі нармальных родаў. Але ў апошнія гады адзначаецца тэндэнцыя да павелічэння колькасці родаў, якія праходзяць без ускладненняў. У 2016 годзе ўдзельная вага нармальных родаў склала 41,7% (2000 г. - 25,0%). Удзельная вага заўчасных родаў стабілізавалася на ўзроўні 3,9 працэнта. Частата аператыўнага родавырашэння шляхам кесарава сячэння вырасла і склала 29,5% (2000 г. - 16,6%).

У цэлым частата ўскладненняў родаў і пасляродавага перыяду знізілася да 64,8% у 2016 г. (2000 г. - 72,6%). У структуры лідзіруюць хваробы мочапалавой сістэмы, якія ўскладнялі 17,4 працэнта родаў у рэспубліцы, анеміі - 17,3 працэнта, дысфункцыі шчытападобнай залозы - 9,9 працэнта, хваробы сістэмы кровазвароту - 8,6 працэнта, гестозы - 9,1 працэнта, цукровы. дыябет - 1,1%.

Матчын смяротнасць - адзін з асноўных паказчыкаў рэпрадуктыўнага здароўя жанчын. На працягу апошніх 17 гадоў узровень мацярынскай смяротнасці ў рэспубліцы знізіўся з 21,3 у 2000 г. да 1,7 на 100000 жыванароджаных у 2016 годзе (зарэгістравана 2 выпадкі мацярынскай смяротнасці ад ускосных акушэрскіх прычын).

Паказчык абортаў у жанчын фертыльнага ўзросту знізіўся да 12,2 на 1000 жанчын адпаведнага ўзросту (2000 г. - 46,1 ‰), у дзяўчынак падлеткаў - да 0,6 ‰ (2000 г. - 3,4 ‰).

Колькасць абортаў на 100 народжаных жывымі і мёртвымі ў 2016 г. склала 23,3 (2000 г. - 129,1%).

У арганізацыях аховы здароўя створаны ўмовы і забяспечана правядзенне перадабортнага псіхалагічнага кансультавання жанчын, якія звярнуліся па правядзенне штучнага перапынення цяжарнасці. У 2016 г. 99,5% жанчынам праведзена перадабортнае псіхалагічнае кансультаванне, якое дазволіла захаваць 10,7% цяжарнасцяў.

Радзільныя дамы працуюць па сістэме сумеснага знаходжання маці і дзіцяці, укаранёны і падтрымліваюцца прынцыпы груднога гадавання, рэкамендаваныя СААЗ. 89% нованароджаных дзяцей адразу пасля нараджэння знаходзяцца разам з маці.

Праца, якая праводзіцца ў Беларусі, па прапагандзе і заахвочванні груднога гадавання, як адной з прызнаных і найбольш эфектыўных мер па ўмацаванні здароўя, як дзіцячага, так і жаночага дасягнула жаданых вынікаў.

Працягласць груднога гадавання склала ў 2016 годзе:

дзяцей да 3-х месячнага ўзросту - 84,6% (2000 г. - 68,3%), дзяцей да 6-ці месячнага ўзросту - 66,0% (2000 г. - 38,2%), дзяцей падгадаванага ўзросту - 34,9% (2000 г. - 15,9%).

У 2016 г, у параўнанні з 2005 г. агульнае і першаснае захворванне ў дзяцей ва ўзросце 0-17 гадоў павысілася: агульнае захворванне - да 2123,1 на 1000 дзяцей адпаведнага ўзросту (2005 г. - 1961,2 ‰), першаснае захворванне да 1793,6 на 1000 дзяцей адпаведнага ўзросту (2005 г. - 1572,0 ‰).

У рэспубліцы сфарміравана чатырохузроўневая сістэма аказання перынатальнай дапамогі, якая будуецца на прынцыпе роўнай даступнасці спецыялізаванай медыцынскай дапамогі з пазіцый яе абгрунтаванасці і эфектыўнасці. Захаванне жыцця і здароўя маці і дзіцяці, аказанне даступнай, кваліфікаванай і высокатэхналагічнай дапамогі - адзін з прыярытэтных напрамкаў аховы здароўя Рэспублікі Беларусь.

На пачатак 2017 года функцыянуюць 107 родадапаможных устаноў, з іх 1 перынатальны цэнтр IV ўзроўню, 14 перынатальных цэнтраў III ўзроўню, 28 перынатальных цэнтраў II ўзроўню, 64 арганізацыі аховы здароўя, якія адносяцца да першага тэхналагічнага ўзроўню.

Пастаянна ўдасканальваецца матэрыяльна-тэхнічная база ўстаноў родадапамогі.

Адладжана сістэма дыспансерызацыі цяжарных жанчын, важнасць якой заключаецца ў раннім выяўленні фактараў рызыкі для жанчыны і будучага дзіцяці, вызначэнне тактыкі назірання і своечасовай карэкцыі адхіленняў.

Створаны ўмовы для аказання высокатэхналагічнай медыцынскай дапамогі. У рэспубліцы функцыянуюць 13 рэспубліканскіх навукова-практычных цэнтраў, якія, пры неабходнасці, аказваюць профільную медыцынскую дапамогу жанчынам.

Аб'яднанне ўстаноў навукі і практычнай аховы здароўя пашырыла магчымасць навуковых даследаванняў і дало магчымасць павысіць даступнасць для насельніцтва рэспублікі спецыялізаванай медыцынскай дапамогі, паскорыла ўкараненне ў практыку аховы здароўя ўласных распрацовак, а таксама дасягненняў айчыннай і замежнай навукі.

Галаўной установай рэспублікі ў галіне акушэрства і гінекалогіі, неанаталогіі, педыятрыі і медыцынскай генетыкі з'яўляецца РНПЦ "Маці і дзіця".

У Цэнтры аказваецца медыцынская дапамога цяжарным жанчынам з высокай рызыкай перынатальнай паталогіі, захворваннямі сэрца і сасудаў, эндакрыннай і мочавыдзяляльнай сістэм; нованароджаным дзецям з рознымі паталагічнымі станамі, у тым ліку глыбока неданошаным, якія патрабуюць асаблівых умоў выходжвання і лячэння, з усіх рэгіёнаў Рэспублікі Беларусь. Спектр аказваемай у Цэнтры медыка-генетычнай дапамогі ўключае ўльтрагукавую прэнатальную дыягностыку, высокаспецыялізаваныя метады лабараторнай цытагенетычнай, малекулярна-генетычнай дыягностыкі.

У нашай краіне рэалізуецца Дзяржаўная праграма "Здароўе народа і дэмаграфічная бяспека Рэспублікі Беларусь" на 2016-2020 гады. Мэтай праграмы з'яўляюцца стабілізацыя колькасці насельніцтва і павелічэнне чаканай працягласці жыцця.

Гэта мэта пастаўлена зыходзячы з прыярытэтаў сацыяльна-эканамічнага развіцця і з улікам такіх напрамкаў Праграмы сацыяльна-эканамічнага развіцця Рэспублікі Беларусь на 2016-2020 гады, як "Паляпшэнне дэмаграфічнага патэнцыялу і ўмацаванне інстытута сям'і" і "Павышэнне ўзроўню здароўя беларускіх грамадзян і даступнасці медыцынскіх паслуг" .

Дзяржава праводзіць паслядоўную і комплексную работу па ўдасканаленні сістэмы аховы здароўя маці і дзіцяці, распрацоўцы і ўкараненні нацыянальнай мадэлі службы планавання сям'і, стварэнню службы аховы мужчынскага здароўя, развіццю новых паслуг для падлеткаў і моладзі ў галіне рэпрадуктыўнага здароўя.

Прымаюцца меры па ўмацаванні традыцыйных духоўна-маральных каштоўнасцей беларускага народа, інстытута сям'і, умацаванні традыцый сямейнага ладу жыцця.

Прадугледжваецца вырашэнне задач, якія ў комплексе захаваюць пазітыўную тэндэнцыю натуральнага прыросту насельніцтва і забяспечаць да 2020 года выкананне такога мэтавага паказчыка як павелічэнне сумарнага каэфіцыента нараджальнасці да 1,75.

Прымаючы да ўвагі, што адзін з рэзерваў росту нараджальнасці - пераадоленне бясплоднасці, вырашаюцца пытанні развіцця рознаўзроўневай сістэмы аказання медыцынскай дапамогі ў службе планавання сям'і.

Значэнні мэтавых паказчыкаў падпраграмы "Сям'я і дзяцінства" за 2016 год склалі: паказчык дзіцячай смяротнасці - 3,2 праміле, паказчык дзіцячай смяротнасці - 38,8 прасантыміле, сумарны каэфіцыент нараджальнасці - 1,733.

Паказчыкі работы службы мацярынства і дзяцінства ўнеслі істотны ўклад у палажэнне Рэспублікі Беларусь у міжнародных рэйтынгах. Рэспубліка Беларусь займае 24 месца па Індэксе становішча маці і Індэксе становішча дзяцей, 29 месца - па Індэксе становішча жанчын. Група найбольш развітых краін ва ўказаных рэйтынгах займае 1-44 месца.

Па індэксе "смяротнасць дзяцей пры нараджэнні" Беларусь знаходзіцца ў адной групе з развітымі краінамі (Бельгіяй, Вялікабрытаніяй, Венгрыяй, Германіяй, Даніяй, Ізраілем, Ірландыяй, Іспаніяй, Італіяй, Нідэрландамі, Нарвегіяй, Партугаліяй, Чэхіяй, Фінляндыяй, Францыяй, Японіяй).

Арганізацыя Save the Children («Выратуйце дзяцей») апублікавала рэйтынг «Індэкс мацярынства - 2014», дзе прааналізаваны дадзеныя па ўмовах для мацярынства ў 178 краінах свету. Беларусь заняла 26 месца. Тую ж пазіцыю займае Вялікабрытанія.

Па даступнасці медыцынскай дапамогі наша краіна займае першае месца ў свеце, падзяліўшы яго з Канадай і Брунеем.

У 2016 годзе Рэспубліка Беларусь атрымала сертыфікат па валідацыі элімінацыі перадачы ВІЧ ад маці дзіцяці і прыроджанага пранцаў.

Маці - самы патрэбны дзіцяці чалавек. Матчына каханне і клопат неабходна як паветра, як цеплыня.

Дзяржавай створаны ўмовы, якія даюць магчымасць жанчынам спалучаць працу з цяжарнасцю і мацярынствам, забяспечваецца прававая абарона, матэрыяльная і маральная падтрымка мацярынства.